Regionalna konvencija o evropskoj integraciji Zapadnog Balkana-2018

Od 28. do 30. juna održana je Regionalna konvencija o evropskoj integraciji Zapadnog Balkana u organizaciji Evropskog pokreta u Crnoj Gori. Konvencija je okupila visoke državne zvaničnike i predstavnike civilnog društva država Zapadnog Balkana, uključujući i partnerske organizacije iz Višegradske grupe. Konvencija je otvorena 29. juna od strane predsjednika Mila Đukanovića, a zatim su se prisutnima obratili i Kristian Posza, ambasador Mađarske u Crnoj Gori, ispred Višegrad grupe, kao i predsjednik Evropskog pokreta u Crnoj Gori, Momčilo Radulović.

Predsjednik Crne Gore Milo Đukanović je u svom obraćanju poručio da Crnu Goru ništa neće skrenuti sa puta EU integracija i dodao da ,,onaj ko usporava Crnu Goru, usporiće, možda i zaustaviti evropeizaciju Zapadnog Balkana. A ko ostavlja Zapadni Balkan na vanevropskom kolosijeku, limitira stabilnost, razvoj i konkurentnost Evrope u cjelini.’’

Tokom prvog dana održano je nekoliko panela tokom kojih su se čula iskustva Crne Gore, Srbije, Bosne i Hercegovine, Makedonije, Albanije, i Kosova na putu ka članstvu u EU. Ono što je istakla većina panelista jeste žaljenje zbog situacije u kojoj su se našle Albanija i Makedonija koje još uvijek nijesu započele proces pregovora sa EU, kao i svjesnost da prosperitet i stabilnost zemalja Zapadnog Balkana zavise od njihovog napretka ka punom članstvu u EU. Prvi dan je takođe protekao u predstavljanju inicijative Glas Balkana, studije o integracijama zemalja Zapadnog Balkana, a i viđenja problematike od strane predstavnika civilnog sektora koja je bila fokusirana na nedovoljno razvijenim administrativnim kapacitetima potrebnih za efikasnije korišćenje sredstava iz IPA fondova, kao i sagledavanje političkih problema i kompleksnosti političkog sistema.

Poseban podstrijek okupljenima dala je bivša premijerka Hrvatske Jadranka Kosor, koja je objasnila da se na putu ka EU ne smije odustati i kad je najteže ističući da je Hrvatska najbolji primjer za to, jer je prošla kroz najduže i najteže pregovore do sada.

Povodom 2025. godine, koja se u zvaničnoj EU strategiji prognozira kao godina ulaska zemalja Zapadnog Balkana u EU, mišljenja su podijeljena u pogledu mogućnosti za realizaciju i strane koja nosi veću odgovornost. U vezi sa tim ambasador Evropske unije u Crnoj Gori, Aivo Orav poručio je to da li će 2025. godina biti realnost za zemlje Zapadong Balkana ne zavisi od Evropske unije već od pojedinačnih zemalja i njihove volje za sprovođenjem reformi kao i to da niko ne može da očekuje od EU da će primorati nekoga da pristupi samoj zajednici. Zapadni Balkan je region koji bilježi brojne istorijsko-političke probleme, ali su panelisti – predsjednici Privrednih komora, zaključili da je rješenje za regionalnu stabilnost u ekonomskoj saradnji zemalja, ali i saradnji Privrednih komora i civilnog društva koja će rezultirati kontinuiranim njegovanjem vrijednosti Evropske unije.

Tokom drugog dana konvencije iznijete su zaključne tvrdnje o problemima i unaprjeđenjima procesa EU integracija, ulozi koju Višegradska četvorka ima u procesu EU integracija zemalja Zapadnog Balkana. Predstavnici Višegradske četvorke su se složili o neophodnosti daljeg ulaganja napora da se zemljama Zapadnog Balkana pruži politička, ekonomska i institucionalna podrška na putu ka EU i istakli da nije riječ o alternativi Evropskoj uniji, već o organizaciji koja podržava process EU integracija i proširenje EU na Zapadni Balkan. Među učesnicima drugog dana konferencije bio je bivši premijer Crne Gore Igor Lukšić. Lukšić je između ostalog istakao da se saosjeća sa odlaganjem početka pregovora Makedonije i Albanije i da iako mnogi negoduju zbog ove situacije moramo je prihvatiti kao realnu. Takođe, prisutnima se obratila predstavnica hrvatskog parlamenta Vesna Pusić koja je imala sledeću poruku: ,,Doprinosimo stabilnosti Evropske unije više nego što nam to veličina i ekonomska snaga dozvovljavaju. Saradnjom i stabilizacijom Zapadnog Balkana olakšavamo sebi stvari i doprinosimo stabilnosti Evrope."

Dogovorena je i dalja saradnja na promovisanju evropskih integracija regiona, saradnja izmedju civilnih društava i vlada regiona, ali i saradnja između subjekata civilnog društva i javnih institucija zemalja Zapadnog Balkana i zemalja Višegradske grupe.

Ovogodišnja regionalna konvencija potvrdila je neupitnost EU integracije kao ključ za ekonomsku i političku konsolidaciju regiona. Ono što preostaje svakoj od zemalja je unaprijeđenje saradnje vlasti i civilnog sektora, veća odlučnost na EU putu i nada u ostvarenje strategije 2025.